چهارده معصوم
چهارده معصوم چهارده شخصیت دور از اشتباه و گناه یا معصوم هستند که از سوی شیعیان دوازدهامامی محترم شمرده میشوند. این چهارده نفر عبارتند از محمد، دخترش فاطمه زهرا و دوازده امام. بهگفتهٔ حامد الگار، صفت عصمت برای امامان در اوایل نیمهٔ اول سدهٔ دوم هجری پدیدار شد و خیلی سریع به پیامبران نیز تعمیم یافت. شیخ صدوق (د. ۳۸۱ ه.ق)، شیخ مفید (د. ۴۱۳ ه.ق) و شریف مرتضی (د. ۴۳۶ ه.ق) بهطور پیدرپی، عصمت محمد و امامان را بهشکلی فزایندهتر تعریف کردند، تا اینکه این نظریه برای مستثنی کردن این افراد از هر گناهی یا خطایی چه پیش و چه پس از تصدی منصبشان بهوجود آمد. در مورد فاطمه زهرا، عصمت او از پیوند میان نَبُوَّت و امامت — دو نهادی که به عصمت شناخته میشوند — و نیز ارتباطش با امامان و صفات آنان در روایات بیشمار ناشی میشود. او را گاهی بهعنوان «مَجمَعُ النّورَیْن» مینامند. اثبات قرآنیِ عصمت چهارده معصوم از آیهٔ تطهیر[یادداشت ۱] و آیهٔ ۱۲۴ سورهٔ بقره[یادداشت ۲] گرفته شدهاست. ممکن است تصور شود که تعداد چهارده معصوم، گذشتهنگر و پس از غیبت امام دوازدهم بودهاست، و بدیهی است که مدتی فاصله میان درگذشت امام یازدهم، حسن عسکری در ۲۶۰ ه.ق/۸۷۳ م، و ظهور اجماعی مبنی بر تکمیل خطِّ امامت با غیبت فرزند خردسالش، امام دوازدهم، وجود داشت. بااینحال، این موارد پیشتر در احادیث شیعه وجود داشتند که فقط از دوازده امام سخن میگفتند، بهگونهایکه تبلور اعتقاد در یک سلسلهٔ دوازدهتایی چندان مشکلساز نبود.